(Xây Dựng) – Tỉnh Bến Tre, với mong muốn đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chỉ thị 10/CT-TTg về việc “Tăng cường sử dụng vật liệu không nung và hạn chế sản xuất gạch đất sét nung”; Thông tư 09/2012/TT-BXD ngày 28/11/2012 quy định sử dụng vật liệu xây không nung (VLXKN) trong các công trình xây dựng. Tuy nhiên, “Vì chưa có sự chủ động về nguyên vật liệu, kỹ thuật xây…khiến cho hàng loạt công trình sử dụng bằng vốn ngân sách Nhà nước bị rạn, nứt và hiện đã được quyết định chuyển sang dùng gạch đỏ, trên nền, khung thiết kế cho gạch bê tông bọt”. Điều này gây nên sự hiểu nhầm, hiểu sai về GKN, người dân nghi ngại, nhà sản xuất GKN thêm phần khó khăn.
Công trình UBND xã Sơn Đông, tỉnh Bến Tre đã được thiết kế, xây dựng móng, khung cho gạch bê tông nhẹ, nay phải được UBND Bến Tre, SXD Bến Tre hướng dẫn sử dụng gạch đỏ nhưng thay tường 20 bằng tường 10.
Sau khi hàng loạt công trình sử dụng gạch bê tông bọt tại Bến Tre bị nứt chúng tôi đã xuống địa phương tìm hiểu và thấy rằng các công trình đang xây dựng, đã bàn giao hoặc sắp bàn giao bị rạn nứt là chuyện có thật.
Ông Bùi Trang Thuận - PGĐ SXD tỉnh Bến Tre cho rằng: Hầu hết các công trình bị hiện tượng trên đều sử dụng gạch bê tông bọt. Trước khi đưa vào sử dụng chúng tôi đã cho thí nghiệm thì đều đạt chuẩn. Tuy nhiên, hiện nay có 6/10 công trình sử dụng loại gạch này tường bị nứt và để tìm nguyên nhân thì cần có thời gian bởi công trình còn phụ thuộc thời tiết, nguyên vật liệu, kỹ thuật thi công gạch bê tông bọt.
Ông Nguyễn Hoài Yên – PGĐ Cty CP VLXD Bến Tre – đơn vị thi công Hội trường xã Mỹ Thành cho biết: Đây là công trình cải tạo từ nhà lồng chợ, kết cấu thép, móng đều không tính toán theo chuẩn của gạch nung nên kết luận công trình nứt do gạch là chưa có cơ sở. Tuy nhiên cũng loại gạch đó, cùng kỹ thuật thi công, phủ đóng một tấm lưới bằng thép mỏng lên trên bề mặt để tô thì công trình Trạm y tế xã Thành Triệu lại không bị rạn nứt.
Gạch bê tông bọt sử dụng cho tường rào UBND xã Sơn Đông, tỉnh Bến Tre bị nứt.
Công văn 164/SXD – XD ra ngày 27/2/2014 về việc hướng dẫn chủng loại vật liệu xây dựng không nung trên địa bàn tỉnh Bến Tre thì SXD tỉnh Bến Tre đã đề nghị các công trình sử dụng vốn Nhà nước, các chủ đầu tư, các nhà thầu tư vấn khi lập hồ sơ dự án, thiết kế ưu tiên lựa chọn VLXKN loại nhẹ có trọng lượng từ 800kg/m3 trở xuống để giảm tải trọng tác động lên móng nhằm giảm chi phí cho kết cấu công trình. Đây chính là nguyên nhân để các CĐT đã lựa chọn gạch bê tông bọt mà không chọn các loại GKN khác.
Theo lý giải của ông Bùi Trang Thuận thì SXD Bến Tre đã có một nghiên cứu nếu sử dụng gạch nhẹ xây 1 trệt, 1 lầu thì suất đầu tư thấp hơn so với dùng gạch nung truyền thống do có kết cấu móng và khung công trình nhỏ hơn so với gạch nung. Còn GKN bằng xi măng cốt liệu lại nặng ngang bằng gạch đỏ nên suất đầu tư sẽ tăng cao.
Tuy nhiên theo tìm hiểu của chúng tôi trên địa bàn tỉnh còn rất nhiều công trình sử dụng GKN bê tông cốt liệu polyme lại không có hiện tượng nứt như: trường THCS Mỹ Nhơn, trụ sở UBND xã Nhơn Thạnh, trường THCS Hoàng Lam, văn phòng ủy ban MTTQ và các đoàn thể huyện Ba Tri… nhưng sản phẩm này lại không được đưa vào trong danh mục của các công trình nhà nước vì lý do …gạch nặng
Phó Chủ tỉnh Bến Tre ông Cao Văn Trọng đã không tán thành quyết định này. Ông cho rằng: Việc hướng dẫn chủ đầu tư lựa chọn gạch bê tông nhẹ của SXD là tự mình chui vào rọ, hạn chế nguồn cung, không khuyến khích được các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư và chuyển đổi từ lò gạch thủ công sang GKN. Nếu gạch xi măng cốt liệu phù hợp với địa phương và mức đầu tư có cao hơn gạch truyền thống nhưng lại giải được bài toán không mất đất nông nghiệp, tận dụng được nguồn xỉ than tái chế trong khu vực, không phát thải khí CO2 bảo vệ được môi trường thì tại sao không ưu tiên sử dụng? Nên đặt mục tiêu phát triển bền vững là tiên quyết khi ra định hướng đầu tư.
Tường rào Hội trường xã Mỹ Thành, tỉnh Bến Tre phải thay gạch đỏ cho gạch bê tông nhẹ khi các vết nứt được phát hiện.
Trước áp lực về tiến độ và kế hoạch giải ngân nên khi gặp hàng loạt công trình bị nứt và chậm tiến độ UBND tỉnh Bến Tre đã quyết định dừng tất cả các công trình đang sử dụng GKN chuyển sang dùng gạch đỏ để có thời gian tìm hiểu nguyên nhân.
PCT Cao Văn Trọng cho biết: theo Thông tư 09/2012/TT-BXD ngày 28/11/2012 quy định sử dụng vật liệu xây không nung thì Sở xây dựng nên cho thí điểm trước một số công trình tại thành phố. Nhưng vì muốn đẩy nhanh tiến độ, SXD đã triển khai tất cả các công trình trên địa bàn của tỉnh, vì thế trong năm 2014 hơn 80 dự án trạm xá xã đã được phê duyệt. Nếu tỉnh không cho dừng lại để đánh giá mà cứ cho xây thì hậu quả khó lường trước. Nhằm đảm bảo tiến độ các dự án, tỉnh đành chấp nhận quyết định cho công trình đang xây dụng bằng gạch bê thông bọt sẽ chuyển sang dùng gạch đỏ truyền thống, thay vì tường 20 thì chuyển sang xây tường 10 để phù hợp với tải trọng công trình đã được thiết kế ban đầu nhằm không phải gia cố lại móng. Đồng thời, các cơ quan chuyên môn của tỉnh phải gấp rút tìm ra giải pháp, hướng đi phù hợp với điều kiện của địa phương. Năm 2015 Bến Tre sẽ tiếp tục sử dụng gạch không nung vào các công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại đô thị loại I; II, đúng theo lộ trình do Chính phủ đề ra và tìm loại GKN phù hợp với địa phương và từ đó kêu gọi đầu tư, tạo sự cạnh tranh lành mạnh trên địa bàn tỉnh, tránh việc nhà cung ứng làm khó bởi không đáp ứng đủ cho nhu cầu xây dựng của tỉnh.
